Đầu phun sprinkler - Hệ thống chữa cháy tự động bằng nước (Sprinkler system)-Phần 2

(Phần 2)

4.2.3. Yêu Cầu Thiết Kế Cụ Thể Đối Với Đầu Phun Tiêu Chuẩn Hướng Lên, Hướng Xuống

Ø  Khu vực bảo vệ

o   Khu vực bảo vệ tối đa: 225 ft2 (21 m2)

Ø  Khoảng cách tối đa giữa 2 đầu phun phụ thuộc khu vực và tuân theo bảng bên dưới:

Ø  Khoảng cách tối thiểu giữa 2 đầu phun 1.8m

Ø  Khoảng cách giữa đầu phun và tường không vượt quá một nửa so với khoảng cách tối đa giữa hai đầu phun.

Ø  Khoảng cách giữa đầu phun và tường ít nhất 4 inch (102mm) từ tường

Ø  Điều chỉnh tấm định hướng

o   Tấm định hướng của đầu phun được cân chỉnh song song với trần nhà, mái nhà hoặc độ nghiêng cầu thang. Trường hợp đặc biệt khác theo quy định NFPA 13.

Ø  Vật cản ảnh hưởng phun, xả nước của đầu phun

o   Các đầu phun lắp đặt với vật cản tuân thủ các yêu cầu sau: 

Bảng:  Vị Trí Của Đầu Phun Để Tránh Vật Cản Khi Xả Nước

Khoảng cách từ đầu phun đến mặt bên của vật cả (A)	Khoảng cách cho phép tối đa từ tấm định hướng đầu phun đến mép dưới cùng của vật cả (B)
Nhỏ hơn 1ft	0
1ft đến nhỏ hơn 1ft 6 in	2½
1ft 6 in đến nhỏ hơn 2ft	3½
2ft đến nhỏ hơn 2ft 6 in	5½
2ft 6in đến nhỏ hơn 3ft 71/2	7½
3ft đến nhỏ hơn 3ft 6 in 91/2	9½
3ft 6 in đến nhỏ hơn 4ft 12	12
4ft đến nhỏ hơn 4ft 6 in 14	14
4ft 6 in đến nhỏ hơn 5ft 161/2	161/2
5ft đến nhỏ hơn 5ft 6 in 18	18
5ft 6 in đến nhỏ hơn 6ft 20	20
6ft đến nhỏ hơn 6ft 6 in 24	24
6ft 6 in đến nhỏ hơn 7ft 30	30
7ft đến nhỏ hơn 7ft 6 in 30	35

  Vị Trí Lắp Đặt Đầu Phun Ở Nơi Có Vật Cản (1)

o   Các đầu phun được phép lắp cách cạnh đối diện của vật cản có chiều rộng không vượt quá 4ft (1.2 m), khoảng cách giữa đầu phun và vật cản không quá một nữa khoảng cách được cho phép giữa các đầu phun với nhau

o   Trường hợp các vật cản nằm trên tường có chiều rộng không vượt quá 30 in (762 mm) phải được lắp đặt bảo vệ như sau:

Vị Trí Lắp Đặt Đầu Phun Ở Nơi Có Vật Cản (2)

o   Trường hợp các vật cản nằm trên tường có chiều rộng không vượt quá 24 in (609 mm) phải được lắp đặt bảo vệ như sau:

Vị Trí Lắp Đặt Đầu Phun Ở Nơi Có Vật Cản (3)

o   Trường hợp các vật cản có khoảng cách nhỏ hơn hoặc bằng 18 in (457 mm) phía dưới tấm định hướng của đầu phun phải tuân thủ yêu cầu sau:

. Các đầu phun lắp cách vật cản ít nhất gấp 3 lần khoảng cách tối đa

. Khoảng cách tối đa của vật cản không vượt quá 24 in (609 mm)

Vị Trí Lắp Đặt Đầu Phun Ở Nơi Có Vật Cản (4)

4.2.4. Sơ Đồ Nguyên Lý Hệ Thống Chữa Cháy Sprinkler Duy Trì Áp Lực Bơm Bù

Sơ đồ nguyên lý hệ thống chữa cháy sprinkler

Sơ Đồ Nguyên Lý Hệ Thống Chữa Cháy Sprinkler

•   Một số thành phần cơ bản của hệ thống

- Trung tâm điều khiển hệ thống chữa cháy tự động

o   Trung tâm điều khiển hệ thống chữa cháy tự động có nhiệm vụ nhận các tín hiệu từ các công tắc áp lực đưa về để điều khiển hoạt động của hệ thống.

o   Do đặc điểm làm việc của hệ thống chữa cháy tự động sprinkler không sử dụng hệ thống báo cháy nên trung tâm điều khiển hệ thống chữa cháy không có sẵn các thiết bị báo động báo các trạng thái làm việc của hệ thống. Trong trung tâm thường có phần nguồn; phần tiếp nhận và xử lý tín hiệu từ thiết bị mở máy; phần tạo tín hiệu báo trạng thái làm việc của máy nén khí, các máy bơm chữa cháy; phần rơle khởi động các máy bơm chữa cháy, máy nén khí; phần hiển thị một số công năng của hệ thống.

- Đầu phun nước nước chữa cháy sprinkler

o   Đầu phun của hệ thống thực hiện đồng thời hai chức năng vừa là cảm biến nhiệt vừa là vòi phun nước. Đối với hệ thống chữa cháy sprinkler đầu phun kín là bộ phận nhạy cảm với nhiệt độ và chỉ phun nước khi nhiệt độ của môi trường đạt một giá khi nhất định, người ta phân bố chúng theo tuyến ống và số lượng đã quy định trên một diện tích thiết kế

- Máy bơm chữa cháy

o   Máy bơm chữa cháy có nhiệm vụ cung cấp nước chữa cháy cho hệ thống vòi phun thông qua đường ống khi hệ thống chữa cháy làm việc.

o   Trong hệ thống chữa cháy tự động sprinkler có hai loại bơm được sử dụng là: bơm chữa cháy động cơ điện và bơm chữa cháy động cơ xăng hoặc diezel. Thông thường máy bơm chữa cháy động cơ điện được sử dụng để tận dụng năng lượng có công suất lớn của mạng điện xoay chiều. Và máy bơm chữa cháy động cơ diezel được sử dụng trong những trường hợp đòi hỏi độ tin cậy cao của hệ thống.

- Máy bơm bù (bơm duy trì áp lực)

o   Bơm bù có nhiệm vụ duy trì áp lực nước làm việc trên toàn bộ hệ thống đường ống cấp nước chữa cháy cho đầu phun sprinkler.

o   Bơm bù được điều khiển tự động từ trung tâm điều khiển hệ thống chữa cháy tự động thông qua sự làm việc của công tắc áp lực khởi động bơm bù.

o   Bơm bù thường là các bơm điện, hầu như không sử dụng bơm bù động cơ xăng hoặc diezel.

- Cụm van kiểm tra báo động

Cụm van kiểm tra báo động có nhiệm vụ:

o   Cho dòng nước chảy qua khi các đầu phun làm việc.

o   Tạo ra tín hiệu truyền về trung tâm điều khiển khi hệ thống chữa cháy.

o   Kiểm tra áp lực làm việc bình thường của hệ thống.

Về nguyên lý làm việc: van kiểm tra mở máy phát tín hiệu nhờ có sự liên kết với các đường ống mà ở đó đặt các van khóa vòi nước, các thiết bị đo và thiết bị tín hiệu.

- Công tắc áp lực: Công tắc áp lực có nhiệm vụ tạo ra tín hiệu điện truyền về trung tâm điều khiển khi áp lực trong đường ống giảm xuống một giá trị nào đó, giá trị này thay đổi tùy theo từng vị trí lắp đặt công tắc áp lực.

4.3 Nguyên Lý Làm Việc Của Hệ Thống Chữa Cháy Sprinkler

- Bình thường trong mạng đường ống luôn được duy trì trong một áp lực làm việc nhất định, áp lực này có được là do bơm bù tạo ra. Do điều kiện khách quan, luôn luôn có sự thất thoát nước từ mạng đường ống về nguồn cấp nước do độ kín của các van. Khi đó áp lực trong hệ thống sẽ giảm chậm đến giá trị ngưỡng áp lực khởi động của công tắc áp lực điều khiển bơm bù làm việc tạo tín hiệu điện truyền về tủ trung tâm điều khiển, trung tâm điều khiển sẽ điều khiển các rơle cấp điện cho bơm bù hoạt động bù vào lượng nước bị hao hụt trên đường ống, đồng thời tạo ra tín hiệu báo chế độ làm việc của bơm bù. Khi áp lực trong đường ống đạt đến giá trị áp lực làm việc ban đầu, công tắc áp lực đạt ngưỡng ngắt, tạo tín hiệu điện truyền về trung tâm điều khiển và qua các rơ le sẽ cắt nguồn điện cung cấp cho bơm bù, bơm bù tự ngắt.

- Khi nhiệt độ tại nơi có cháy tăng lên và đạt đến nhiệt độ kích hoạt của đầu phun sprinkler. Đầu phun sprinkler được kích hoạt và nước trong đường ống dưới áp lực qua đầu phun sẽ phun vào đám cháy, khi đó bơm bù làm việc. Do lưu lượng chữa cháy lớn, áp lực trong hệ thống giảm rất nhanh, bơm bù làm việc nhưng không bù đủ lượng nước chữa cháy, nên áp lực trong hệ thống đường ống tiếp tục giảm. Khi áp lực nước trong đường ống giảm đến mức ngưỡng làm việc của công tắc áp lực điều khiển bơm chữa cháy, khi đó công tắc áp lực của máy bơm chữa cháy sẽ làm việc, thông qua trung tâm điều khiển sẽ khởi động máy bơm chữa cháy hoạt động tiếp tục cấp nước cho hệ thống chữa cháy. Đồng thời, trung tâm điều khiển sẽ điều khiển rơle ngắt điện bơm bù, máy bơm bù sẽ không làm việc. Song song đó, trung tâm điều khiển cũng phát các tín hiệu báo động và báo trạng thái làm việc của các bơm.

Trong trường hợp máy bơm chữa cháy chính không hoạt động vì hư hỏng thì sau một thời gian nhất định, trung tâm điều khiển chữa cháy tự động sẽ điều khiển rơle khởi động máy bơm chữa cháy dự phòng hoạt động cung cấp nước cho quá trình chữa cháy

- Sau khi chữa cháy xong cần phải tắt bơm, thay các đầu phun đã được kích hoạt, bảo dưỡng các thiết bị chính và đưa hệ thống về trạng thái trực.

5. Bí Quyết Lắp Đặt Và Bảo Trì Đầu Phun Sprinkler Đúng Tiêu Chuẩn

5.1. Hướng Dẫn Lắp Đặt Đầu Phun Sprinkler Đúng Tiêu Chuẩn

Khi lắp đặt đầu phun sprinkler phải thực hiện cẩn thận và tuân theo các hướng dẫn dưới đây để sprinkler không hư hỏng và hoạt động đúng chức năng:

• Tránh cất giữ và lưu trữ đầu phun ở nơi có nhiệt độ cao, trực tiếp dưới ánh sáng mặt trời có thể dẫn đến kích hoạt sớm.

• Thùng carton lưu trữ đầu phun được thiết kế đặc biệt để bảo vệ đầu phun trong quá trình vận chuyển, không đem sprinkler từ thùng carton sang túi, xô, chậu… trước khi lắp đặt có thể làm hỏng đầu phun, tốt nhất nên lấy sprinkler trực tiếp từ hộp carton khi lắp đặt.

• Dựa theo tiêu chuẩn NFPA 13 về lắp đặt sprinkler, lựa chọn nhiệt độ sprinkler theo nhiệt độ của trần lắp đặt như sau:

Nhiệt độ trần tối đa, ºF (ºC)	Nhiệt độ kích hoạt sprinkler, ºF (ºC)
100 (38)	135-170 (57-77)
150 (66)	175-250 (79-107)
225 (107)	250-300 (121-149)
300 (149)	325-375 (163-191)
375 (191)	400-475(204-246)
475 (246)	500-575 (260-302)
635 (329)	650 (343)

 

Lắp đặt đầu phun không đúng nhiệt độ có thể dẫn đến đầu phun hoạt động không đúng thiết kế, ảnh hưởng đến hiệu quả chữa cháy.

• Không lắp đặt sprinkler có dấu hiệu bị hư hỏng, thay toàn bộ đầu phun sprinkler bị hỏng trong quá trình lắp đặt.

• Không lắp đặt đầu phun sprinkler có ống thủy tinh bị vỡ hoặc chất lỏng trong ống bị thất thoát. Sprinkler đúng tiêu chuẩn phải xuất hiện bọt bóng khí nhỏ trong ống thủy tinh, đường kính bọt khí từ 1.6 mm (đối với đầu phun 57°C) đến 2.4 mm (đối với đầu phun 141°C).

• Không thực hiện gia công ren cho đầu phun, hành động này có thể làm hỏng cấu trúc đầu phun.

• Không sơn hoặc phủ bất kỳ lớp gì lên đầu phun sprinkler.

Trước khi lắp đặt sprinkler phải xác định đúng model, kiểu đầu phun, hệ số K, nhiệt độ cũng như đặc tính phản ứng, độ bao phủ…

5.1.1. Lắp Đầu Phun Sprinkler (Không Có Nắp Chụp) Theo Các Bước Dưới Đây:

Bước 1: Xác định đúng đầu phun sprinkler theo vị trí lắp đặt, ví dụ: loại sprinkler hướng lên phải lắp hướng lên và ngược lại.

Bước 2: Dùng cao su non bao quanh ren sprinkler, sau đó dùng tay lắp sprinkler vào đường ống.

Bước 3: Dùng cờ-lê 6 loại W siết chặt đầu phun sprinkler vào đường ống, tránh dùng lực quá mạnh từ 9.5 đến 19.0 Nm đối với đầu phun DN15 và từ 13.4 đến 26.8 Nm đối với đầu phun DN20.

5.1.2. Đối Với Loại Đầu Phun Sử Dụng Nắp Chụp Tiến Hành Lắp Đặt Như Sau:

Bước 1: Lắp nắp chụp vào đầu phun sprinkler, dùng cao su non bao quanh ren sprinkler, sau đó dùng tay gắn sprinkler kèm nắp chụp vào đường ống.

Bước 2: Sử dụng cờ-lê 7 loại W để siết chặt đầu phun vào đường ống, tránh dùng lực quá mạnh, từ 9.5 đến 19.0 Nm đối với đầu phun DN15 và từ 13.4 đến 26.8 Nm đối với đầu phun DN20.

Bước 3: Trượt (đẩy) nắp chụp (lớp ngoài-đối với loại nắp chụp đôi) cho đến khi mép nắp chụp sát trần nhà.

Lưu ý:

• Không tháo nắp bảo vệ đầu phun sprinkler cho đến khi nước được đưa vào đường ống và hệ thống sẵn sàng hoạt động nhằm đảm bảo đầu phun không bị kích hoạt sớm hay bị hư hỏng do yếu tố bên ngoài.

• Khi lắp đặt đầu phun phải sử dụng đúng cờ lê nhà sản xuất yêu cầu để không làm hỏng đầu phun.

5.2. Hướng Dẫn Kiểm Tra Và Bảo Trì Đầu Phun Sprinkler Đúng Tiêu Chuẩn

Trước khi ngắt van chính hệ thống chữa cháy để tiến hành bảo trì nên xin phép và thông báo đến bộ phận có liên quan cũng như những người bị ảnh hưởng bởi hành động này.

• Tiến hành kiểm tra các đầu phun, sprinkler có dấu hiệu ăn mòn hoặc rò rỉ phải được thay thế.

• Đầu phun không được sơn, mạ, tráng, hoặc thay đổi khác so với lúc sản xuất; sprinkler bị thay đổi phải được thay mới.

• Các sprinkler sau khi xảy ra hỏa hoạn mà vẫn chưa kích hoạt nếu bị tiếp xúc với các chất sinh ra do cháy mà không làm sạch được bằng vải hoặc bàn chải lông thì phải thay thế.

Thường xuyên kiểm tra sự ăn mòn của sprinkler để đảm bảo tính toàn vẹn của đầu phun trong môi trường lắp đặt.

6. Các Vấn Đề Về Chứng Nhận, Bảo Hành Của Đầu Phun Sprinkler Tyco

Tyco là nhà sản xuất hàng đầu về các thành phần của hệ thống chữa cháy Sprinkler, phân phối hơn 30 triệu đầu phun chữa cháy phục vụ khách hàng trong khu dân cư, trung tâm thương mại, các dự án công nghiệp…trên toàn thế giới mỗi năm. Vậy vì đâu Tyco có thể đạt được thành tựu hiện tại? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về các chứng nhận (tyco sprinkler test certificate), bảo hành (tyco sprinkler head warranty) và các dịch vụ khác của Tyco để tìm được câu trả lời thuyết phục.

6.1. Giấy Chứng Nhận Và Cơ Quan Thẩm Định Đầu Phun Tyco

Đầu tiên không thể kể đến những tiêu chuẩn mà Tyco đã đạt được chứng minh chất lượng ưu việt của sản phẩm như: UL, C-UL, FM, VdS, NYC… giúp đầu phun Tyco trở thành một lựa chọn đáng tin cậy cho người sử dụng.

Tiêu chuẩn UL (Underwriters Laboratory)

Đánh giá UL được biết đến là bên thứ ba đánh giá chất lượng sản phẩm, tổ chức này hoạt động phi lợi nhuận, không vì mục đích tài chính. Các quy trình kiểm tra, thẩm định đảm bảo tính khoa học chính xác và những nguyên tắc đạo đức cao nhất để cung cấp kết quả đáng tin cậy cho người tiêu dùng trên toàn cầu. Quy trình đánh giá hoàn toàn khách quan, không chịu bất kỳ tác động nào từ phía nhà sản xuất. Người tiêu dùng có thể tin tưởng hoàn toàn vào con dấu do UL phê duyệt trên mỗi sản phẩm bởi sự uy tín và độ tin cậy tối cao của nó.

Để đảm bảo các tiêu chuẩn UL đưa ra cho mỗi sản phẩm luôn đúng đến từng chi tiết kỹ thuật toàn diện, an toàn với các ứng dụng sản phẩm, UL liên tục thử nghiệm và kiểm tra bất ngờ các nhà sản xuất ,các sản phẩm sau khi đã liệt kê chúng vào danh mục an toàn. Quá trình kiểm tra không báo trước này, nếu sản phẩm nào đó không duy trì được các tiêu chuẩn an toàn của UL, chúng sẽ bị loại ra khỏi danh mục các sản phẩm đã được chứng nhận.

Tiêu chuẩn FM (Factory Mutual)

FM là nhà đánh giá và kiểm định quốc tế độc lập với uy tín cao chuyên đánh giá, kiểm tra về chất lượng các sản phẩm công nghiệp (trong đó có sản phẩm chữa cháy). Các sản phẩm được chứng nhận FM là các sản phẩm đáp ứng đúng những tiêu chí khắt khe nhất về chất lượng theo tiêu chuẩn đề ra. FM đã thực hiện việc kiểm tra và cấp giấy chứng nhận trên toàn thế giới với sự hỗ trợ của các nghiên cứu khoa học và thử nghiệm uy tín. Với hơn một trăm năm kinh nghiệm, các sản phẩm và dịch vụ FM được công nhận và sử dụng trên toàn thế giới.

FM thực hiện chế độ kiểm tra và kiểm định nghiêm ngặt hàng năm tại các nhà máy sản xuất để đảm bảo rằng các tiêu chuẩn ban đầu vẫn được duy trì. Điều này khiến các tiêu chuẩn FM trở thành bạn đồng hành, gắn liền với sự phát triển bền vững, đặc biệt là việc kiểm định nguy cơ rủi ro, bảo hiểm cho các công trình.

Ngoài ra bạn có thể tìm hiểu về các tiêu chuẩn và nhà kiểm định khác tại: VdS, NSF, BRE.

6.2. Xuất Xứ - Bảo Hành

Từ giai đoạn 2006 tới nay, Tyco luôn tích cực chống lại hiện tượng hàng giả kém chất lượng mang nhãn hiệu Tyco. Sản phẩm của Tyco đều có chứng nhận xuất xứ từ Anh – Mỹ và có chính sách bảo hành rõ ràng. Để bảo vệ anh toàn cho người sử dụng và bảo vệ danh tiếng ngành, Tyco đã kết hợp chặt chẽ với các cơ quan pháp luật thực hiện hoạt động ngăn chặn hàng giả được sản xuất tại Trung Quốc và nhập khẩu trái phép vào các nước. Năm 2006, Tyco đã cùng quan chức Ấn Độ tịch thu hàng nghìn đầu phun sprinkler Tyco giả. Tyco rất quan ngại vì trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn, các đầu phun giả này có thể không kích hoạt và hoạt động khi cần thiết để kiểm soát và dập tắt đám cháy.

Ngoài ra, những đầu phun giả này không thuộc phạm vi bảo hành của Tyco, cũng chưa được các cơ quan kiểm định chất lượng nên nếu có vấn đề xảy ra, người sử dụng sẽ không có quyền lợi.

Hình Ảnh Một Số Đầu Phun Chữa Cháy Sprinkler Tyco

 Để đảm bảo quyền lợi của khách hàng, Tyco đề ra khuyến nghị khi mua đầu phun như sau:

- Mua sản phẩm trực tiếp tại cửa hàng có uy tín hoặc nhà phân phối được ủy quyền.

- Lưu ý vấn đề về giá cả vì Tyco không có chính sách hỗ trợ giá “cho không”. Các sản phẩm được bán với giá thấp vì chúng là hàng giả hoặc hàng lỗi

- Kiểm tra cẩn thận bao bì và bảng dữ liệu để chắc chắn rằng chúng không sai ngữ pháp và cung cấp thông tin đúng với các thông tin trên website www.tyco-fire.com

- Chú ý tên và thông tin liên lạc của nhà sản xuất. Đảm bảo với bạn rằng Tyco không bao giờ cung cấp thiếu 1 trong 2 thông tin này

- Yêu cầu giấy bảo hành hoặc giấy chứng nhận kiểm tra khi mua hàng. Đối với những đơn hàng khối lượng cao, nhất thiết phải yêu cầu giấy chứng nhận xuất xứ

- Kiểm tra kết cấu khung đầu phun, hãy chắc chắn rằng chúng cùng thiết kế với sản phẩm trong danh mục sản phẩm của Tyco qua từng giai đoạn.

- Tìm dấu □ G □ hoặc “JOB G5” trên ống thủy tinh của đầu sprinkler. Những đầu phun có dấu “JOB F5” trên ống thủy tinh là những sản phẩm giả mạo.

6.3. Chính Sách Bảo Hành Của Tyco (Tyco Sprinkler Head Warranty)

Nhà cung cấp bảo hành sản phẩm đầu phun chữa cháy TYco trong thời gian 12 tháng kể từ ngày giao hàng.

Chính sách bảo hành sprinkler

Sản phẩm sẽ không được chấp nhận bảo hành khi các sản phẩm hoặc linh kiện đã bị hao mòn thông thường, áp lực nước của hệ thống vượt áp lực cho phép của đầu phun sprinkler, lắp đặt đầu phun sprinkler không đúng kỹ thuật, lắp đặt trong môi trường không tương thích dẫn đến hư hại, sử dụng sai mục đích của đầu phun sprinkler.

Việc bảo hành sẽ áp dụng cho toàn bộ phạm vi được pháp luật cho phép. Sự vô hiệu toàn bộ hoặc một phần của bất kỳ phần nào của bảo hành này sẽ không ảnh hưởng đến phần còn lại.

6.3. Biểu Đồ Ứng Dụng Tyco (Tyco Sprinkler Application Chart)

Để thuận tiện cho khách hàng tra cứu sản phẩm một cách nhanh chóng, Tyco cho ra biểu đồ ứng dụng liệt kê toàn bộ thông số quan trọng cần thiết của tất cả các dòng đầu phun. Bạn có thể tra nhanh mã sản phẩm, thể loại, loại phản ứng, mức độ nguy hiểm môi trường có thể đáp ứng, hệ số K, kích cỡ đầu phun, kích thước ống thủy tinh….